کفش وسیله ای است که در هر نوع ورزشی جزو لازمه های اصلی است و البته در هر ورزشی بسته به نوع فشار به پا، مدل آن متفاوت است. حتما تا به حال این جمله را که ((پا قلب دوم است)) را زیاد شنیده اید. اولین قدم برای اینکه پاهای شما سالم بماند این است که از کفش مناسب استفاده کنید. هر فعالیت و ورزشی به صرف اینکه به کدام قسمت پا فشار وارد میکند، کفش متفاوتی دارد تا از آسیب به ناحیه تحت فشار محافظت کند.
معمولا ورزشکاران حرفه ای کفش مخصوص خود را به کمپانی های بزرگ و معتبر سفارش میدهند و کفش آنها بر اساس سایز و قالب پای فرد و بر اساس ورزشی که انجام میدهند، طراحی و ساخته میشود.
3 فاکتور اصلی در انتخاب کفش های ورزشی وجود دارد:
1. محافظت کردن از پاها
2. راحتی کفش
3. تحمل کردن وزن بدن
در واقع آناتومی پا دارای 33 مفصل، 19 عضله و 26 استخوان است و کفش ورزشی باید از تمام آناتومی پاها محافظت کند. پاها ساختار بسیار مهم در حرکت کردن بدن دارند و بطور متوسط روزانه 10000 بار با زمین تماس دارند. در هر پرش، معادل 300 قدم فشار به پا وارد میشود. برای دفع این ضربه ها باید کفش مناسبی استفاده کنیم تا از آسیب به قسمت های مختلف پا جلوگیری شود.
کفش ورزشی مناسب دارای چند قسمت مهم است. محل قرارگیری پاشنه و پشت پاشنه، محل قرارگیری شست، سه قسمت اصلی داخل و وسط و خارج کفی، گردنه ی مچ و قالب اصلی.
کفش باید کاملا اندازه ی پا باشد نه اینکه به علت زیبایی ظاهری انتخاب شود. در هنگام خرید کفش حتما هر دو لنگه ی کفش را بپوشید و چند قدم با آن راه بروید. زمانی که کفشها را پوشیدید بلند شوید و اطمینان حاصل کنید که شست پاهایتان 5 تا 10 میلیمتر فضا برای جابجا شدن دارد. هیچوقت کفش های تنگ را به امید جا باز کردن آن نخرید. حتما کفش طراحی شده برای ورزشی که مد نظر دارید خریداری کنید.
اگر روی کفش به پای شما فشار میاورد بطوریکه قسمتی از پایتان از روی کفش مشخص است، آن کفش برای شما مناسب نیست. اگر جزو افرادی هستید که قوس کف پاهایتان زیاد است باید از کفش های انعطاف پذیر استفاده کنید و بهتر است بدانید که کفش های خشک و کفش هایی که حرکت پاهایتان را محدود میکنند برای شما مناسب نیست. اگر کف پای شما صاف است باید از کفش استفاده کنید که لایه میانی آن سفت و غیرقابل انعطاف باشد تا حرکت پاهایتان را کنترل کند و اجازه ندهد پاهایتان زیاد بچرخد.
اگر کف پای شما حالت نرمال دارد باید از کفش هایی استفاده کنید که قوس کمی دارند. کفی کفش یکی از قسمتهای بسیار مهم کفش است که باید به آن توجه شود. کفی کفش باید دارای قوس طبیعی باشد تا در زمان حرکت ، وزن بدن را تحمل کند و همچنین از قوس کف پا محافظت کند. از خریدن کفش هایی با کفی صاف خودداری کنید. کفی کفش باید انعطاف پذیر باشد تا زمان بلند شدن پا از زمین، به مقدار کافی خم شود تا پا بتواند درست حرکت کند و فشاری به آن وارد نشود.
اگر کفی کفش از انعطاف پذیری مناسبی برخوردار نباشد، باعث ایجاد دردهای عضلانی در پا و کف پا میشود. کفش های ورزشی که انتخاب میکنید باید نرم باشند تا از فشاری که به پا وارد میشود جلوگیری کنند. اگر کفشتان بیش از حد نرم باشد ضربه های وارد شده به پا را خنثی نمیکند و ممکن است در دراز مدت به پاها آسیب بزند. همچنین کفش هایی با کفی بیش از حد نرم باعث میشود که مصرف انرژی در فرد بالاتر باشد. ارتفاع کفی نیز نقش مهمی را در کیفیت کفش ایفا میکند. ارتفاع کفی در پاشنه پا باید حداقل 3 سانتیمتر باشد.
اگر ارتفاع کفش نامناسب باشد باعث ایجاد درد در سراسر پا از جمله مچ، زانو، آشیل و حتی کمردرد میشود. استفاده از کفش با کفی نامناسب حتی میتواند منجر به شکسته شدن گلبول های قرمز شود که از علائم اصلی آن میتوان به قرمز شدن ادرار اشاره کرد.
رویه کفشی که استفاده میکنید باید مواد شیمیایی نداشته باشد از از حداقل مواد شیمیایی در آن استفاده شود تا از بروز بیماریهای جلوگیری شود. توصیه میشود که رویه کفش از جنس کتان باشد. کتان به علت تهویه خوب از بیماریهای قارچی پیشگیری میکند.
رویه کفش باید دارای منافذی باشد تا هوا بتواند از آن عبور کند. تهویه باعث عبور جریان هوا از کفش میشود که این امر از عرق کردن و بروز قارچ جلوگیری میشود. رویه کفش باید مستحکم باشد تا جلوی پیچ خوردن پا را بگیرد و در اثر فشار های وارد شده به پا تغییر شکل ندهد. بهتر است که از کفش های بند دار استفاده کنید. کفش های چسبی نمیتوانند ضربات وارده به پا را خنثی کنند و احتمال آسیب به مچ پا افزایش میابد.
اشتباهاتی که ورزشکاران در انتخاب کفش مرتکب میشوند یکی از بزرگترین اشتباهاتی که هر ورزشکاری میتواند انجام بدهد این است که از هر کفشی که در دسترس است استفاده کند. کفش هایی که استفاده میکنید شاید برای ورزش شما مناسب نباشد، قدیمی باشد یا حتی کارایی خوبی نداشته باشد. حتما کفشی را انتخاب کنید که مناسب ورزشی که میکنید باشد. مثلا کفش که برای پیاده روی و دویدن مناسب است برای ورزش والیبال یا بسکتبال نامناسب است.
کفش پیاده روی در قسمت جلو و عقب پایداری دارد و کفش والیبال در قسمت های کناری پایدار است. زیرا در پیاده روی حرکت به جلو است و در بسکتبال حرکت به کناره هاست. از کفش های ورزشی فقط برای ورزش کردن استفاده کنید. اگر از کفش پیاده روی برای کارهای روزمره استفاده کنید، کفش به سرعت دچار استهلاک میشود و زودتر فرسوده میشود.
از روی علاقه به ظاهر کفش نخرید چون ممکن است کفش راحتی نباشد و به پاهایتان آسیب بزند. حتما به موقع کفشتان را عوض کنید. کفش پس از مدتی دچار استهلاک میشود و اگر برای طولانی مدت از کفش مستهلک شده استفاده کنید دچار مشکلات زانو و کمر میشوید.
مثلا افراد دونده بهتر است که پس از هر 600 کیلومتر پیاده روی کفش جدیدی تهیه کنید یا اگر هر روز با کفشتان ورزش میکنید، پس از 6 یا 7 ماه حتما آن را تعویض کنید. بهتر است که هر سال سایز پایتان را چک کنید. با بالا رفتن سن، سایز پا هم تغییر میکند. پس بهتر است برای جلوگیری از آسیب به پا سایز پایتان را مرتب چک کنید.
اگر در ورزش کردن مبتدی هستید برای خرید کفش حتما به یک فروشگاه ورزشی معتبر بروید و از متخصص ورزشی برای خرید کفش مناسب کمک بگیرید. متخصص ورزشی با توجه به ورزش شما و شکل پاهایتان مناسب ترین گزینه ها را به شما معرفی میکند.
کفش های ورزشی هم اندازه با پاهایتان انتخاب کنید. متخصصان در آخرین تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیده اند که کفش های نامناسب حتی روی اعصاب و روان تاثیر نامطلوب میگذارد و از میزان کارایی افراد میکاهد. همانطور که میدانیم کمر و ستون فقرات ارتباط مستقیمی با پاها دارندو در صورت آسیب و ناراحتی پا، کمر هم درگیر میشود. بنابراین برای جلوگیری از آسیب های احتمالی به پاها و کمر حتما از کفش های مناسب و استاندارد استفاده کنید.
همچنین استفاده از کفش مناسب برای هر ورزش جلوی ضربه های وارد شده به پا را میگیرد و از آنها محافظت میکند. به همین خاطر لازم است که حتما از کفش مناسب همان ورزش استفاده کنید.
همانطور که اشاره کردیم هر ورزش به کفش مخصوص خود نیاز دارد اما برخی از ویژگیها در همه ی کفش های ورزشی یکسان است. برخی ویژگیها در تمام کفش ها وجود دارد و علاوه بر آن تمام کفش های ورزشی باید 3 فاکتور را دارا باشند:
1.انعطاف پذیری بطوری که پا بتواند در همه حالت و به راحتی حرکت کند.
2.داشتن استحکام کافی برای محافظت از پا در حرکات ناگهانی
3.داشتن لایه های مناسب
برای راحتی پا و دفع ضربه ها سایر قسمتهایی که لازم است یک کفش ورزشی دارا باشد عبارتست از:
جلوی کفش فضای لازم برای حرکت انگشتان داشته باشد (بین 5 تا 10 میلیمتر) دهانه ی کفش طوری طراحی شده باشد که از مچ پا محافظت کند و قوزک پا را نیز اذیت نکند.
زبانه کفش نرم و کمی بلند باشد تا بند و روی کفش پایتان را اذیت نکند.
بدنه ی کفش انعطاف پذیر و ضربه گیر باشد. کفی کفش نرم باشد و قوس آن طوری باشد که از کف پا محافظت کند.
کف کفش طوری باشد که پاشنه را ثابت نگه دارد.
برای پیاده روی باید از کفشی استفاده شود که هنگام راه رفتن، پا در آن نپیچد. این نوع کفش باید پاشنه پا را محکم نگه دارد و فضای کافی برای حرکت انگشتان داشته باشد. کفش پیاده روی باید انعطاف پذیر باشد و هنگام قدم برداشتن خم شود. همچنین این نوع کفش باید سبک باشد و از ضربه گیری مناسبی برخوردار باشد.
فوتبال علاوه بر راحتی و سبکی، نیازمند 2 فاکتور اصلی دیگر است. استوک و رویه کفش. استوک ذائده هایی در کف کفش است که از لیز خوردن فرد جلوگیری میکند و رویه ها به دلیل اصابت دائمی با توپ باید دارای قدرت ضربه گیری بالایی باشد.
فوتسال ورزشی است که در آن به مچ و زانوی پا فشار زیادی وارد میشود. به همین علت توصیه میشود که از کفش های تخت آجدار استفاده شود. این نوع کفش ها به دلیل تخت بودن قابلیت ضربه گیری زیادی در زیر کفش دارند.
ورزش بسکتبال به دلیل حرکات ناگهانی و حرکات زیاد به جلو و کناره ها، نیازمند کفش است که ساق نسبتا بلندی داشته باشد تا از پیچیدن پا جلوگیری شود. همچنین به دلیل اصطحکاک زیاد کفش با زمین ،کفش های بسکتبال طوری طراحی شده است که در قسمت پاشنه ضخیم تر است تا پاشنه ی پا را ثابت و محکم نگه دارد و ضربه های وارده را دفع کند.
این ورزش به دلیل تحرک بالا و تحرک زیادی که دارد، باید سبک و منعطف باشد و در تمامی قسمتها دارای ضربه گیری مناسبی باشد. بهتر است که پاشنه ی کفش مقداری بلند باشد.
هنگام خرید کفش والیبال به چند نکته توجه داشته باشید. دقت کنید که زیره ی کفش حتما از جنس کرپ باشد به این دلیل که پرش در والیبال یکی از قسمتهای مهم این ورزش است. کفش والیبال باید دارای لژ باشد. توصیه میشود که این لژ 5 سانتیمتر باشد. ویژگی مهم دیگر کفش والیبال این است که از انعظاف پذیری و ضربه گیری مناسب برخوردار باشد. کفش دو و میدانی مهمترین نکته در خرید کفش دوومیدانی توجه کردن به میزان لژ و زیره ی کفش است. برای این ورزش کفشی مناسب است که از پاشنه به خوبی محافظت کند و استحکام کافی داشته باشد.
اگر به دنبال کفش مناسبی برای کوهنوردی هستید 4 فاکتور را در نظر داشته باشید. اول اینکه زیره کفش از جنس مناسب و مرغوب باشد و اصلا لیز نخورد. دوم اینکه جنس کفش ضد آب باشد و از ورود آب به کفش جلوگیری کند. سوم اینکه جلوی پیچ خوردگی پا را بگیرد.چهارمین و مهمترین نکته این است که رویه کفش مقاوم و محکم باشد تا در اثر برخورد سنگ با پا، فرد آسیب نبیند.
کفش مناسب این ورزش باید انعطاف پذیری و استقامت بالایی داشته باشد. کفپوشهای سالن کشتی اکثرا لیز هستند. برای جلوگیری از لیز خوردن باید کفشهای کشتی حتما عاج داشته باشند. همچنین به دلیل حرکات شدید و ناگهانی باید از کفشی استفاده شود که ساق دار باشد تا کاملا از مچ پا محافظت کند.
معمولا پاها در هنگام ورزش و فعالیت شدید ورم میکند. بنابراین سعی کنید کفش ها را بعد از تمرین یا در عصر انتخاب کنید.
کفش ورزشی را همراه با جورابی که حین ورزش میپوشید امتحان کنید تا کاملا اندازه و مناسب پاهایتان باشد. حتما زمانی که کفش ها را امتحان میکنید بندهای آن را ببندید و چک کنید که پنجه ها به راحتی جابجا شوند و پاهایتان در کفش نلغزد هر دو لنگه کفش را بپوشید و چند قدم با آنها راه بروید تا از اندازه بودن کفش ها مطمئن شوید.
زمان خرید کفش بندهای آن راببندید و از راحتی آن اطمینان حاصل کنید. کفش های مناسب به ورزش خاص خود را خریداری کنید.
منبع: مهرپارسیان
